చెరగని తరగని జ్ఞాపకాలు

దేవుడు వరం ఏదైనా అడిగితే కాలయంత్రం (Time-machine) ఎక్కించి  నా  చిన్నతనం లోని మధురమైన  ఘట్టాలకు  తీసుకెళ్ళమని కోరుకుంటాను. . ఎండాకాలం సెలవలు, మామిడి పళ్ళు, మల్లెపూలు, అమ్మమ్మ గారి ఊరు…

అనగనగా ఒక  ఊరు. మా అమ్మమ్మ గారి ఊరు, ఒక పల్లెటూరు. పల్లెటూరు అనగానే పచ్చటి  పొలాలు గుర్తుకు రాక మానవు.  కానీ అవన్నీ మా  ఊర్లో ఉండవు. అన్నీ పల్లెటూర్ల లాగా ఉంటే ఇంక  మా ఊరి ప్రత్యేకత ఏముంటుంది? మా ఊరి  పేరు బిట్రగుంట.  దక్షిణ మధ్య రైల్వే విజయవాడ- గూడూరు సెక్షన్ లో ఉండే ఒక స్టేషన్. ఒకానొకప్పుడు స్టీమ్ ఇంజిన్లు ఉన్న రోజుల్లో  రైల్వే వైభోగం తో వెలిగి పోయిన ఊరు.  1885 లో  బ్రిటిష్ వారు, ఇక్కడ మంచి నీటి కొరత  లేనందున ఇక్కడ స్టీమ్ ఇంజిన్ లోకో షెడ్ ని  నిర్మించారు. ఈ నమూనా  ని  కొత్త ఢిల్లీ లోని రైలు మ్యూజియం  లో చూడవచ్చు.  భారత దేశం లో ఇటువంటివి రెండే ఉండేవి. ఈ లోకో షెడ్ ఎన్నో కుటుంబాలకి  జీవనాధారం కల్పించింది. రైల్వే వారి పాఠశాలలు (తెలుగు మరియు ఆంగ్ల మాధ్యమాలలో ),  ఒక రైల్వే ఆసుపత్రి ఉండేవి. వచ్చేపోయే రైళ్ళలో డ్రైవర్ లు  మరియు గార్డ్ లు కూడా  మా బిట్రగుంట లోనే మారే  వారు.  ఇప్పటికి కూడా అనుకుంటాను. రైలు లో భోజనాలు లో కూడా బిట్రగుంట నుంచే అందించేవారు. అంతే కాదు రైల్వే క్వార్టర్ లు, రైల్వే ఇన్సిట్యూటు, పార్కు,రన్నింగ్ రూం  అన్నీ ఉన్నఒక పెద్ద  రైల్వే కంటోన్మెంట్  బిట్రగుంట .  రైల్వే డాక్టర్లు, టీచర్లు,  లోకో షెడ్ లో పని చేసేవారు, డ్రైవర్ లు, గార్డ్ లు ఇలా ఇంత మంది రైల్వే ఉద్యోగులతో, వారి కుటుంబాలతో  ఊరు కళకళలాడుతూ ఉండేది.  

కోడి కూత  విని పల్లె నిద్ర లేచింది అంటారు.  పొద్దున్నేతిరుపతి నుండి  వచ్చే ‘కోచి’ బండి కూత  లో మా ఊరు  నిద్ర లేచేది. తిరుమల ఎక్స్ ప్రెస్  రాక  తో నిద్రపోయేది.  రైళ్ళ ని పేర్ల తో కాక వాటి సంఖ్యలతో  సంభోదించటం మా బిట్రగుంట వారి ప్రత్యేకత.అంతే కాదండోయ్ !! బిట్రగుంట వారి కి ఇంకొక  ‘ప్రత్యేకమైన ప్రత్యేకత’ ఉంది. అది తర్వాత చెప్తాను.

మా తాత  గారి స్వస్థలం బిట్రగుంట దగ్గర అగ్రహారం అనే పల్లెటూరు కావటం, ఆయన  కూడా ఒక రైల్వే ఉద్యోగి  కావటం తో కుటుంబం తో ఇల్లు కట్టుకుని బిట్రగుంట లో పూర్తి గా స్థిరపడ్డారు. మా అమ్మమ్మ గారిల్లు అంటే పెద్ద కాంపౌండ్, దానికి ఒక గేటు,  అమ్మమ్మ వాళ్ళు ఉండే  ఇల్లు కాక  దాదాపు ఇంకో ఐదు ఇళ్ళు , ఒక పూరిల్లు, పెద్ద బావి , అన్నీ  ఇళ్ళకి మధ్య లో  ఒక వడ్ల కొట్టు, దానిని అనుకుని ఒక సిమెంట్ అరుగు అన్నీ కలిపి ఆవరణ అనే వాళ్ళం.  అంటే ఇప్పటి పరిభాష లో చెప్పాలంటే  ఒక గేటెడ్ కమ్యూనిటీ.  వడ్ల కొట్టు వెనకాల ఒక పెద్దబాదం చెట్టు, వడ్లకొట్టు పక్కనే పెద్ద వేప చెట్టు, కొబ్బరి, సపోటా, బూరుగు, మామిడి, జామ, ములగ, అరటి, ముద్దా మందారం, కరివేప, బంగారు గంటలు, పసుపు మందారం, నంది వర్ధనం, నిత్యమల్లె చెట్ల తో ఆవరణ లో ఎప్పుడూ పచ్చదనం తో నిత్య నూతనం గా ఉండేది. రైల్వే క్వార్టర్ దొరకని రైల్వే ఉద్యోగులంతా  ఆవరణ లో అద్దెకి ఉండేవారు.  ఈ కుటుంబాలన్నిటి తో  ఆవరణ ఎప్పుడూ చాలా సందడి గా ఉండేది.

అమ్మమ్మని పిన్ని గారని, తాతయ్యని బాబాయి గారని పిలిచేవారు. పిల్లలు అమ్మమ్మగారు, తాతయ్య గారు అని పిలిచేవారు.అమ్మమ్మ,తాతయ్య  ఇద్దరూ కూడా అలాగే  universal అమ్మమ్మ తాతయ్య లాగే  ఉండేవారు. వారిద్దరికీ తెలిసినది- సాటి మనిషికి చేతనైన సహాయం చేయటం, ఉన్నంత లో సంతోషం గా నిజాయితీ తో జీవితం గడపడటం.   నాకు తెలిసి ఏ  రోజున కూడా ఇద్దరూ, ఫలానా వారికి ఆ వస్తువు  ఉంది మాకు లేదు అన్న అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసిన జ్ఞాపకం లేదు.   తాతయ్య  దక్షిణ మధ్య రైల్వే లో చీఫ్ టికెట్ ఇనస్పెక్టర్ గా రిటైర్ అయ్యారు.  చేసిన ఉద్యోగం అంటే ఎనలేని గౌరవం తాతయ్యకి.  ఎవరు టికెట్ తీసుకోకపోయినా జరిమానా కట్టకపోతే ఊరుకునే వారు కాదు. జరిమానా డబ్బులు కట్టలేక ప్రయాణీకుల చేతుల్లో ఉన్న బంగారం అమ్మించిన ఘటనలు ఉన్నాయి. పైన చెప్పాను కదా బిట్రగుంట వారికి ఇంకొక  ‘ప్రత్యేకమైన ప్రత్యేకత’ ఉంది అని.అది ఏంటంటే  బిట్రగుంట నుంచి నెల్లూరు, కావలి కి రైలు లో ప్రయాణించేవారు ఎట్టి పరిస్థితి లోను టికెట్  కొనరు.  రైలు అంటే చాలు అది బిట్రగుంట కే సొంతం అన్న ధోరణి లో ఉంటారు. అలాంటిది, ఈయన బండి లో టికెట్ చెక్ చేయటానికి వస్తున్నారు అంటే , కొంత మంది భయపడి ప్రయాణం ఆపుకునేవారు.  ఆయన రిటైర్ అయ్యాక కూడా ఆయన్ని చూసి భయపడి తప్పుకునే వారు !!  ఇక మా  అమ్మమ్మ..   అటువంటి అపురూపమైన అమ్మమ్మ ఎవరికీ ఉండదేమో అన్పిస్తుంది నాకు !!  ఇంటికి వచ్చిన ప్రతి వారినీ  ఆప్యాయం గా పలకరించడం తప్ప ఈ రోజుల్లో వినపడే ‘ఇగో’ అనే పదానికి అర్ధం తెలీదు అమ్మమ్మకి.  అమ్మమ్మ, ఆవిడ  జీవితం  గురించి చెప్పడానికి  ఒక పోస్టు చాలదు.

…ఈ జ్ఞాపకాలు నెమరు వేసుకుంటున్న కొద్దీ , తాతయ్య తెచ్చిన మావిడిపళ్ళతో  రసం వేసి, అమ్మమ్మ కలిపి పెట్టిన కమ్మటి తీయని పెరుగన్నం లాగా ఉంటాయి. చిన్న చిన్న వాటికే పెద్ద సంతృప్తి  పొందే ఆ కమ్మటి రోజులే వేరు !!