ధరిత్రి దినోత్సవం (Earth day) వచ్చి వెళ్ళింది పోయిన వారం !! ముఖ పుస్తకం లో ఒక చెట్టు బొమ్మ పెట్టేసి అందరికీ ధరిత్రి దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు చెప్పుకున్నాము. లేదా పెట్టినవారికి లైకులు నొక్కాము . పశ్చిమ దేశాల పుణ్యమా అని ఈ విధం గా ఏడాదికి ఒక రోజైనా భూమాత ని తలుచుకుంటుంన్నందుకు సంతోషించాలో లేక కాకరకాయ ని కీకర కాయ అనే పరిస్థితి వస్తోంది అని విచారించాలో అర్ధం కావట్లేదు. అమెరికా లో ఈ మధ్య లో ఎక్కువ గా వింటున్న పదాలు ‘Natural’, ‘Go Green’, ‘Recycle and Reuse’. ఈ మధ్య ఈ పదాలు అక్కడ నుండి ఎగురుకుంటూ వచ్చి భారత దేశం లో కూడా విన్పిస్తున్నాయి!! భారత దేశానికీ ఈ పదాలు కొత్తేమో కానీ పదాలు చేయమంటున్న పనులు మాత్రం భారత దేశపు సంస్కృ తికి కొత్తేం కాదు.
పోయిన ఏడాది ధరిత్రి దినోత్సవం రోజు అనుకోకుండా ఒక పుస్తకం చదివాను. అపర్ణ మునుకుట్ల గునుపూడి గారు వ్రాసిన ఘర్షణ కథలు. అన్నీ కథలు చాలా బావుంటాయి. కౌముది /సుజని రంజని లోనో కూడా చదివినట్లు గుర్తు. చిన్న చిన్న కథల తో ఎన్నో విషయాలు చెప్పారు. అందులో నన్ను చాలా ఆకర్షించిన కథ. ఇంటి ముందు ముగ్గు ఎందుకు వేస్తారో చెప్పిన కథ. ఇది వరకు రోజులలో, ఇంటికి ఉన్న ద్వారాల అన్నిటి ముందు బియ్యం పిండి తో ముగ్గు వేసి ద్వారం దగ్గరే బెల్లం కలిపిన జావ పోసేవారుట . దానితో ఇంటి లోపలికి తిండి కోసం వచ్చే చీమలు వాటికి కావలసిన తిండి ద్వారం ముందే ఉండేసరికి అక్కడే ఆగిపోతాయి. ఆ తిండి తినేసరికి వాటికీ ఒక రోజు గడిచిపోతుంది. అంటే చీమలు ఇంటి లోపలి కి రాకుండా ‘Natural’ గా నివారించడం అన్న మాట. మన ప్రకృతిని ధ్వంసం చేయకుండా ఎలా రోజు వారీ జీవితం ఎలా గడపాలో చెప్పే ఒక చిన్న ఆచారం. అంతే కాదు!! ముగ్గు వేయటం అనేది ఒక కళ – ఆంగ్లం లో చెప్పాలంటే ‘Fine motor skill’. Geometrical patterns అంటూ ఎవరూ పాఠం చెప్పకుండానే నేర్చుకునే self learning lesson.
‘Recycle & Reuse’ – కొబ్బరి చిప్ప తో మా అమ్మ గారు చేసిన పూరిల్లు
ఒకప్పుడు మనం ‘Natural’ గా కుంకుడు కాయల తో తలంటుకునే వారం. షాంపూ తో తలంటు కోవడం అంటే స్టేటస్ సింబల్ లా ఉండేది. కొన్ని కుంకుడు కాయలు కొనుక్కుంటే చాలు ఆ వారం ఇంటిల్లిపాది తలంటి కి వచ్చేవి. చవకగా, ‘ Natural’ గా ఉండేది. మరి షాంపూ రుద్దుకోవడం స్టేటస్ సింబల్ అయిపోతే షాంపూ తయారు చేసేవాడి స్టేటస్ ఎలా పెరగటం ? పావలా కి పది పైసల టీ పొడి పొట్లాల లో కూడా అమ్మడం చూసాక కానీ వాడి బుర్రకి అర్ధ అయిఉండదు ఆ కిటుకు ఏంటో , భారత దేశం లో వ్యాపారం ఎలా చేయాలో. వెంటనే మన చేతుల్లో రూపాయ షాంపూ సాచేట్ పెట్టేసాడు. ఈ ఉరుకుల పరుగుల జీవితం లో కుంకుడు కాయల కొట్టుకుని, వేడి నీళ్ళల్లో నానపట్టే సమయం ని వృధా చేసుకుని తల జిడ్డు వదిలించుకోవడం దేనికని మనమూ ఈ విధమైన సుఖానికి అలవాటు పడిపోయాము. అటువంటి సుఖానికి అలవాటు పడి మన పిల్లలకి ఆ కుంకుడు పళ్ళు ఏంటో, ఆ చెట్లు ఎలా ఉంటాయో బడి లో ఒక field trip పెట్టి నేర్పాల్సిన పరిస్థతి తెచ్చుకుంటున్నాము !! ఆ రూపాయ షాంపూ సాచేట్ తో మన తలని రసాయనాలతో తడుపుతున్నాము, drains ని రసాయనాలతో నింపుతున్నాము, కత్తిరించిన సాచేట్ ముక్కల తో landfills నింపుతున్నాము. అంతే కాదు కొందరి జీవనోపాధి కూడా పోగోడుతున్నాము. చింతపండు, కుంకుడు కాయలు, తేనె వంటివి గిరిజనులు అడవుల నుండి సంతలలో తెచ్చి అమ్మే ఉత్పత్తులు. వాటికీ డిమాండ్ ఉన్నపుడే వారికీ జీవనోపాధి ఉంటుంది మరి !!
రోజు పొద్దున నిద్ర లేవగానే భూమాత మీద, కేవలం మన పాదం మోపినందుకే భూదేవిని బాధ పెడుతున్నందుకు క్షమాపణ కోసం “ సముద్ర వసనే దేవి పర్వతస్తన మండలే / విష్ణుపత్ని నమస్తుభ్యం పాదస్పర్శం క్షమస్యమే // “ అంటూ శ్లోకం చెప్పుకుంటూ భూమి ని సస్య శ్యామలం (‘Evergreen’) చేయవలసిన మనం – తాత్కాలిక సుఖం కోసం , రోజువారీ దినచర్య తొందర కోసం, అనవసర ఆర్భాటాల కోసం – మన సంస్కృ తికి అవసరం లేనటువంటి వివిధ దేశాల పద్ధతులను ఎండమావుల వెంటపడ్డట్టు ‘Go Green’ అనే పదం తో పాటు ఎగుమతి చేసుకుంటున్నమేమో కదా!!
శరచ్చంద్రిక 