కళా తపస్వి

‘శంకరాభరణం’ చలనచిత్రం చూడటం చాలా బావుంది అనుకోవడమే  కానీ అసలు ఆ పేరు ఎందుకు పెట్టారు అన్నది నేను ఎప్పుడూ  ఆలోచించలేదు.   రాగం పేరు పెట్టారు కాబోలు అనే చాలా రోజులు అనుకున్నాను. దానిపై  చాగంటి గారి మూడు రోజుల( దాదాపు 5 గంటలు) విశ్లేషణ/ప్రవచనము విన్నాక, ‘శంకరాభరణం’ ఎటువంటి చలనచిత్రమో  అర్ధం అయింది.  అసలు ఒక చలనచిత్ర దర్శకుడి ఆలోచన ఏంటి, ఎంత అద్భుత సృష్టి అనుకుని మళ్ళీ  ‘శంకరాభరణం’ చూసాను.  రొటీన్ గా  ఉండే  హీరో,  హీరోయిన్ , ప్రేమ, పెళ్లి అనే విషయాలే  ఉండని అద్భుతమైన  తెలుగు చలనచిత్రం బహుశా  శంకరాభరణమేనేమో !!

 విశ్వనాథ్ గారి  సినిమాలలో కొన్ని సన్నివేశాలలో ఒక పెద్ద విషయాన్ని చాలా మాములుగా ఉండేట్లు చూపిస్తారు. ఒకటో లేక  మహా అయితే రెండో డైలాగులతో సారాంశం నిండి ఉంటుంది.  అటువంటి సన్నివేశాలలో నాకు చాలా  ఇష్టమైనవి – ‘శంకరాభరణం’ లో  శంకర శాస్త్రి గారు తులసిని  మడినీళ్ళు తెచ్చి వంట చేయమని చెప్పే సన్నివేశం .  ‘స్వర్ణకమలం’ లో భానుప్రియ అక్కని ఇంటి యజమాని కొడుకు పెళ్లి చేసుకోమని అడగటం. ఆ  సన్నివేశం మాటలలో చెప్పలేము. ‘సంగీతం తప్ప ఏమి లేదు అంటున్నాడు వద్దని చెప్పేయ్’ అంటే – పచ్చడి ప్యాకెట్ కొవ్వొత్తి దగ్గర అతికిస్తూ  ‘నాకూ  ఉన్నది అదేగా ‘ అన్న ఒక్క మాట. అలా ఒకే ఒక్క డైలాగ్ ఉంటుంది. అదే విధం గా ‘స్వర్ణకమలం’ లో వేదం చదువుకున్న ఒక ఘనాపాఠీ  ని ఒక మాములు గుమాస్తా  ‘టైం వేస్ట్’ అంటూ  అవమానించే తీరు.  

 చిరంజీవి అంటే స్టెప్పులు వేసి డాన్స్ చేసే హీరో. అందుకు భిన్నంగా ఆయనని ఎంతటి మహానటుడో నిరూపింప చేసిన  సినిమాలు   ‘ఆపద్బాంధవుడు’, ‘స్వయం కృషి’, ‘శుభలేఖ’. ఒక్క చిరంజీవి లోనే కాదు  ప్రతి నటుడి లో ఇంకో కోణం పరిచయం చేసారు విశ్వనాధ్ వారు. ఇలా చెప్పుకుంటూ వెళ్తే ఎన్నో !!

విశ్వనాథ్ గారికి  దాదా సాహెబ్ పాల్కే పురస్కారం రావటం చాలా సంతోషంగా అనిపిస్తోంది.  వారిని మనసారా అభినందిస్తూ ఈ చిన్ని టపా  _/\_

ధరిత్రీ దినోత్సవం -2017

ఈ రోజు ధరిత్రీ  దినోత్సవం. సంవత్సరానికి ఒకసారి ఈ రోజు వస్తుంది పోతుంది. కానీ  మనం  చేసే పనులలో ఎంత మార్పు ఉంటుందో కానీ మనం చేసే పనుల వలన , పాపం ఈ ధరణి పరిస్థితి మాత్రం రోజు రోజుకి  మారిపోతోంది !!

అమెరికా లో  మా లాంటి వారి సంగతే చూద్దాం.

అమెరికాలో ఒక ఇంటికి  పిల్లలకి తలా  ఒక గది,తల్లితండ్రులకి ఒక గది,అథితులకి ఒక గది,  వంట చేసుకోవడానికి , భోజనాలకి ఒక గది,  అతిథులు వస్తే  కూర్చోడానికి ఒక గది, భోజనాలకి ఇంకో గది, వీలైతే చదువుకోవడానికి ఒక గది , వ్యాయామం చేసుకోవడానికి ఒక గది     ఓ మూడు  స్నానాల గదులు, పిల్లలు ఆడుకోవడానికి భూగృహం.   కార్లు పెట్టుకోడానికి గది( గారేజ్) ఇలా ఇన్ని గదులు ఉంటాయి.  అమెరికా లో దాదాపు ప్రతి  మధ్య తరగతి కుటుంబం ఇల్లు ఎంత చిన్నదయినా దాదాపు  ఇలాగే ఉంటుంది (ఇన్ని గదులు కట్టుకోవడానికి  వరం ఇఛ్చిన దేవుడికి మాత్రం గది  కేటాయించలేదండోయ్  మా అమెరికా వారు!! అది వేరేవిషయం !!). ఇక ఈ ఇంటిని అన్ని రకాల హంగుల తో , అలంకరించడానికి, అనేక ప్రయత్నాలు.   వినియోగదారుడి ప్రయత్నాలు సఫలీకృతం అవ్వటానికి అన్నీ  అందిస్తూ  పెద్ద పెద్ద దుకాణాలు. ఆ దుకాణాలకు చైనా వారు భారీ ఎత్తున వస్తువులు దిగుమతి. రోజుకి ఉండే 24 గంటలలో కనీసం ఒక  గంట సేపు కూడా ప్రశాంతం గా కూర్చుని ఇంటిని ఆస్వాదించలేని పరిస్థితి. మరి ఈ హంగులు , ఆర్భాటాలు ఎందుకో అర్ధం కాదు.  భారత దేశం నుండి వచ్చేటపుడు ఓ రెండు సూటుకేసులతో వచ్చి ఇంట్లోప్రతి అడుగు నింపిపడేస్తాము దేనికా అనిపిస్తుంటుంది .

ఇంట్లో ప్రతి ఒక్కరికీ  కారు. అందులో ఒకటి తప్పకుండా, గుటుక్కుమని పెట్రోల్ తాగేసి  దాహం తీర్చుకునే భారీ వాహనం అయి ఉంటుంది. ఈ కార్ల కోసం పెద్ద రోడ్లు.  అమెరికా లో కార్ల గురించి వేరే  చెప్పవలసింది ఏముంది ? ఒక రాష్ట్రం మొత్తం వీటి పేరు చెప్పుకుని  బ్రతికేస్తుంది. ఇక కారు తాగే పెట్రోల్ కోసం ఈ దేశం పడే అవస్థ అంతా ఇంతా కాదు!! ఒక  కారు జీవిత కాలం అవ్వగానే దాన్ని విరాళం ఇచ్చివేయటం జరుగుతుంది.  మరి కారు భాగాలు ఉపయోగిస్తారో లేక కారును junk yard  లో పడేస్తారో అర్ధం కాదు.  

ఇక తిండి, బట్టలు.  అమెరికా లో తిండికి  కొదువ లేదు. తాజా ఆహారం  తక్కువ గా  కనిపిస్తుంది.   కాన్ లలో , అందమైన ప్లాస్టిక్ బాగ్  పా కెట్ లలో , ఫ్రీజర్ లలో , ఫాస్ట్ ఫుడ్ లలో  ఎక్కువ గా కనిపిస్తుంది.  అందరూ  ఎప్పుడూ  బిజీ నే కదా మరి!! చేతులు కడుక్కునే సమయం కూడా ఉండదు. ఇక అంట్లుతోమే సమయం ఎక్కడిది ? అందుకే అన్నిటికీ  Short Cut లే!! తిండి విషయం లో మరీ ఎక్కువ !! ఇక వారాంతం పార్టీలు, పుట్టిన రోజు పార్టీలకి కొదవే లేదు.  కేక్ అంటే నానా  చెత్తని అందం గా పేర్చటం అన్పిస్తుంది నాకైతే. ఎందుకు కోస్తారో తెలీదు.  కోసాకా  ఎవరికీ తినటం ఇష్టం ఉండదు. ‘కొంచం ఇవ్వండి చాలు’ అన్న మాట వినిపిస్తుంటుంది.  అది ఫ్రిడ్జ్ లో పెట్టి  ఒక వారంపాటు తినడం లేక చెత్తలో వేయటం.  పార్టీలు అయ్యాక చెత్తసంచుల లో పార్టీ మొదలువుతుంది ప్లాస్టిక్ చెంచాలు, పళ్లేలు , వాడేసిన నలిపి పడేసిన అల్యూమినియం ట్రేలతో.

ఇదంతా అమెరికా జాడ్యం!!

ఇక భారతదేశం సంగతి చూద్దాం !! అమెరికా ని అనుకరించే  జాడ్యం 90 దశకం చివర  అమెరికా వలసలతో భారతదేశం లో కూడా  మొదలయింది.  అమెరికా వాతావరణం  వేరు మన వాతావరణం వేరు. గడ్డ కట్టుకుపోయే చలికి పక్క వారింటికి వెళ్లాలన్నా  కారులో వెళతాము. మనకి భారత దేశం లో ఉన్న వాతావరణానికి, మరీ దక్షిణ భారతం  లో అయితే , ఎంత దూరం అయినా  అసలు కారు అవసరం లేదు. కానీ కారు లేకుండా ప్రయాణించలేని పరిస్థితి లా అయింది. దానికి తోడు కాలినడక బాటలు కూడా లేకుండా రోడ్లు.  కాలుష్యం గా ఉంది అంటూ కార్లలో ప్రయాణిస్తుంటే కాలుష్యం చేస్తున్నది ఎవరు అనాలనిపిస్తుంది.  నడక అనేది లేక  శరీరాలు బరువులు పెరిగి చక్కర, రక్తపోటు వ్యాధులు.

నా చిన్నపుడు ఎయిర్ కూలర్ ఉన్నా వట్టివేరు తడికలు కట్టి నీళ్లు పొసే వారం.  మరి ఇప్పుడు ఇంటి చుట్టూ పక్కల ఒక్క చెట్టు ఉండదు.  ఈ ఎండలు భరించలేము అంటూ  ప్రతి ఇంట్లో ఇన్వెర్టర్ లు, ఏసీలు. చక్కటి పంచవటి లాంటి ఇల్లు ఉంటే  చాలు.  దాన్ని, దాని చుట్టూ ఉండే నాలుగు చెట్లని  పడగొట్టి పది అపార్టుమెంట్లు చేయడం. పైగా  ‘డెవలప్మెంట్’ దాని పేరు !! తరువాత నీటి వనరులు సరిపోలేదు అనటం.  ఒక ఇల్లు ఉంటే  సరిపోదు. ఆ ధనదాహార్తి చల్లారక ఇంకొకటి  కొనుక్కోవడం. జీవం ఉన్న పచ్చటిపొలాలు మాయమవుతుంటే జీవం లేని కాంక్రీట్ భవంతులని  చూసి మురిసిపోతున్నాం.  

ఇక అవసరం లేని ఆర్భాటాలు!! ఒక పెళ్లికి వెళ్తే అది పెళ్ళో ఫుడ్ మేళానో అర్ధం కాదు. 100 రకాల మెనూ లు. ఎన్ని రకాలు పెడితే అంత గొప్ప!! ఇక చీరలు ఫ్యాషన్లు చెప్పనక్కర్లేదు.  కట్టిన చీర కట్టకూడదు, పెట్టిన నగ పెట్టకూడదు  అన్న లక్ష్యం పెట్టుకుని ఉంటారు.  ఇక Retun gift అని ఎవరు కనిపెట్టారో ఎందుకు కనిపెట్టారో కానీ చైనా వాడు సగం బతికి పోతున్నాడు ప్రపంచానికంతా చౌకబారు ప్లాస్టిక్ సరుకులు అమ్ముకుంటూ .  పండు తాంబూలం కంటే ముఖ్యం ఇది!! పైగా మనవారు ఇది ఒక ఆచారం లాగా కూడా చేసేసారు.   

కంప్యూటర్లు,ఫోన్లు, టాబ్ ల వాడకం గురించి అమెరికా లో , ఇండియా లో చెప్పనే అక్కరలేదు.  అవి ఎప్పుడూ  కొత్తగా తళతళలాడుతూ ఉండాలి. పాతవి ఏం  చేస్తారు అని తలచుకోబుద్ధి కూడా కాదు.

వ్యాపారం  & వాణిజ్యపరం గా చూస్తే ఇవన్నీ ఉద్యోగాలు సృష్టిస్తున్నాయి అన్పిస్తుంది. నిజమే. అమెరికా లో అన్నీ  వ్యాపారమే అయినా,  వాతావరణ కాలుష్యం తగ్గించుకోవడానికి కొన్ని  ఖచ్చితం గా నియమాలు పాటిస్తారు. వాటి వలన వనరులు అంతరించుకుపోవు. ముఖ్యం గా నీరు. చెట్లు పెంచటం, పార్కులని,  పరిరక్షించుకోవడం చేస్తారు. లాన్ తప్పనిసరిగా పెంచుతారు.  ప్రతి చోటా storm water ponds ఉంటాయి.  ఏదైనా కొత్త కట్టడం చేస్తుంటే వాన నీరు కి ఉన్న Soil Erosion అవ్వకుండా ఉండేందుకు చర్యలు తీసుకుంటారు. మేము రోజు వాకింగ్ కి వెళ్తుంటే పక్కనే చెట్లలో జింకలు పరిగెడుతుంటాయి. ఇక  ఉడుతలు, కుందేళ్ళ సంగతి అయితే చెప్పనే అక్కరలేదు.  చెప్పాలంటే పెరటిలో వేసిన కూరలని  వీటి బారి నుండి పరిరక్షించుకోవాల్సివస్తుంటుంది.  ఇదంతా ఎందుకు చెప్తున్నాను  అంటే ప్రకృతి తన ఉనికిని కోల్పోలేదు ఇక్కడ.

కాగితపు  పళ్లేల వాడకం పూర్వమే అరిటాకులు, విస్తరాకులు, బాదం ఆకులలో తినటం తెలుసు  మనకి!!   పెన్సిల్ &  కాగితం లేకుండా, బ్యాక్ ప్యాక్ లు భుజాన వేసుకోకుండా కేవలం  పలకా బలపం తో చదివి ఈ రోజున పెద్ద పీఠాలు  అధిష్టించినవారిని చూసాం!! మనం రోజూ చేసే ప్రతి పనీ ప్రకృతిని ధ్వంసం చేయకుండా ఎలా బ్రతకాలో నేర్పింది భారతీయ సనాతనధర్మం.  భారతదేశం ఇలా తన  ఉనికి మరిచిపోతూ ఇంకొకరిని అనుసరించడం  ఎంత  శోచనీయం??

టపా ఇప్పటికే పెద్దదయిపోయింది.

చేసే ప్రతిరోజువారీ   పనిని గమినించుకుని ఆలోచిస్తుంటే, రాబోయే తరాలకి తిండి, నీరు  తప్ప అన్నీ ఇస్తామేమో అన్పిస్తోంది !!

అమ్మ కి చదువుకొమ్మని పుస్తకం ఇస్తే….

ఓ అమ్మ కి వాళ్ళ నాన్న ప్రేమగా  పుస్తకం ఒకటి చదవమని పంపారు. ఒక ఆదివారం పుస్తకం చదువుదామని తొందరగా  నిద్ర లేచింది……  తేనీరు సేవిస్తూ చదవచ్చులే అనుకుంది….   తేనీరు   చేసుకుందామని పాలకోసం ఫ్రిడ్జ్ తెరవగానే  ఫ్రిడ్జ్ లో రాత్రి తరిగిన కూర కన్పించింది… వెంటనే  కూర వండటం మొదలుపెట్టింది… . కూర పోపు లో వేస్తుంటే తోడు పెట్టిన  పెరుగు కన్పించింది…  అరటి పండు వేసి  పెరుగు కలిపి చిన్న అమ్మాయికి   smoothie చేయడం మొదలు పెట్టింది….  చిన్న అమ్మాయికి   smoothie  ఇచ్చి మనబడికి తీసుకువెళ్ళింది…  మనబడి అవ్వగానే మొన్న ఎప్పుడో చేయవలసిన పని చేద్దామనుకుంది….  భోజనం మర్చిపోయింది…. కారు ఎక్కింది…   కారు  బయట వాతావరణం వెచ్చగా తగిలేసరికి ఈ రోజే  విత్తనాలు నాటేసేద్దాం, మొక్కలు వేసేద్దాం  అనుకుంది…. మట్టి కొనడానికి కొట్టు కి బయలుదేరింది… ఇంటికి తిరుగు ముఖం పడుతుంటే స్నేహితురాలు గుర్తొచ్చింది….  కొన్న మట్టి కారులో వదిలేసి స్నేహితురాలి తో వాకింగ్ కు బయలుదేరింది…..  వాకింగ్ నుంచి వచ్చాక నాన్న ఇచ్చిన తేనీరు సేవిస్తూ పుస్తకం కోసం చూసింది.  పుస్తకం నాన్న చేతిలో ఉంది !!!ఈ పుస్తకం ఇక ఎప్పటికి చదువుతానో అనుకుని ఏం  చేయాలో తెలీక ఫేస్బుక్ లో, బ్లాగ్ లో , వాట్సాప్ లో  పోస్ట్ పెట్టింది 😦  !!

ఆ అమ్మని నేనే 🙂 ఇదొక్క పుస్తకమే కాదు !! వేయి పడగలు కూడా చదివేయాలన్న ఆత్రం ఈ అమ్మకి.  

IMG_2690

ఇక్కడ అమ్మ జీవితం గురించి ఇంగ్లీష్ లో ఓ పద్యం చెప్తారు . ఇదిగో ఇలా :

If you give a mom a muffin,

she’ll want a cup of coffee to go with it.

She’ll pour herself some.

Her three year-old will come and spill the coffee.

Mom will wipe it up.

Wiping the floor, she will find dirty socks.

She’ll remember she has to do laundry.

When she puts the laundry into the washer,

she’ll trip over shoes and bump into the freezer.

Bumping into the freezer will remind her she has to plan supper.

She will get out a pound of hamburger.

She’ll look for her cookbook

(How to Make 101 Things With a Pound of Hamburger.)

The cookbook is sitting under a pile of mail.

She will see the phone bill, which is due tomorrow.

She will look for her checkbook.

The checkbook is in her purse,

which is being dumped out by her two year-old.

Then she’ll smell something funny.

She’ll change the two year-old.

While she is changing the two year-old, the phone will ring.

Her five year-old will answer and hang up.

She’ll remember she was supposed to phone a friend

to come over for coffee.

Thinking of coffee will remind her that she was going to have a cup.

She will pour herself some more.

And chances are,

if she has a cup a coffee,

her kids will have eaten the muffin that went with it.